Tài sản tài chính/ Financial asset là gì?
Nếu chia theo cách MECE, tài sản có 2 loại là tài sản thực (Real asset) và tài sản tài chính (Financial asset).
Tài sản thực: là những tài sản được hình thành bằng năng lực sản suất ví dụ đất đai, nhà xưởng, máy móc, bằng sáng chế, tri thức, nguồn nhân lực, kiến thức, dịch vụ,….
Tài sản tài chính: là những quyền đối với các khoản thu nhập tạo ra từ tài sản thực.
Ví dụ: Tuy bạn không thể sở hữu cả một công ty, bạn có thể mua cổ phần 0.01% của Vinamilk. Đây là tài sản tài chính, vì bạn có quyền sở hữu thu nhập hàng năm 0.01% của Vinamilk.
Tiền có phải là tài sản tài chính hay không?
Bạn cầm tờ 500.000 VND. Cái bạn sở hữu không chỉ là tờ giấy có in hình Bác Hồ. Cái bạn sở hữu là quyền mua bất thì thứ gì mà có giá trị tương đương 500.000 VND. Quyền này được đảm bảo bằng uy tín của Nhà Phát Hành là Ngân hàng Nhà Nước Việt Nam đại diện cho Chính Phủ Việt Nam. Do đó, tiền là tài sản tài chính.
Một tài sản có thể vừa có giá của tài sản thực vừa có giá trị tài sản tài chính. Ví dụ: Vàng. Vàng vừa là trang sức, dùng trong ngành điện tử, công nghiệp,… đồng thời vàng cũng là vật lưu trữ giá trị và có thể dùng để giao dịch hoặc quy đổi ra tiền.
Tài sản tài chính có vô số loại, trong ngành Đầu Tư Tài Chính thì chúng ta mention 3 loại chính:
1. Fixed Income
2. Equity
3. Derivatives
1. Fixed-income là các loại tài sản tài chính mà bạn được committed là được trả khoản tiền xác định, với timeframe xác định. Ví dụ bạn cho vay, tờ giấy vay là tài sản tài chính loại Fixed Income. Người vay/ Debtor hứa là trả bạn 1 số tiền xác định, với thời gian xác định.
2. Equity là tài sản tài chính mà bạn không được confirmed là nhận được fixed amount of return. Rủi ro hơn Fixed Imcome. Ví dụ bạn vốn góp kinh doanh, lời ăn, lỗ chịu.
3. Derivatives là tài sản tài chính, mà giá trị của nó phát sinh từ sự thay đổi giá trị của tài sản tài chính khác. Ví dụ: Quyền chọn mua/ bán, đặt cược hoán đổi rủi ro, đặt cược hoán đổi lãi suất,….
Giả sử, hôm nay cổ phiếu Vinamilk là 126.400 VND/ share. Call Option: Bạn có quyền chọn mua với giá 136.400 VND/ share. Lúc này giá trị nếu bạn thực hiện quyền chọn này là âm, lổ 10.000 VND/ share. Sau 1 năm, giả sử VNM tăng giá lên 146.400 VND/ share, thì giá trị của Call Option này đã tăng.
Ngoài ra còn có vô số loại tài sản tài chính khác như giấy tờ có giá, phiếu bảo lãnh, cam kết,…
Giá cả của tài sản tài chính
Giá cả của tài sản tài chính phụ thuộc vào giá trị mà số đông gán cho nó (cung/ cầu). Giá cả này thay đổi theo từng thời điểm. Những phương pháp định giá mà các trường giảng dạy thể hiện cách tư duy của giới trí thức estimate về giá cả của tài sản tài chính. Dĩ nhiên, là nó không phản ánh chính xác hoàn toàn giá cả, vì trên thị trường có nhiều người mua hoặc bán không quan tâm đến các phương pháp định giá này.
Thị trường chứng khoán đầy biến động do đâu
Đây là cách mình lý giải theo quan điểm cá nhân.
Mình tạm gọi 2 nhóm: Trí thức và phi trí thức. Nhóm trí thức hiểu lý thuyết và các cách định giá mà họ cho là hợp lý. Nhóm phi trí thức họ không quan tâm cách định giá, họ mua theo các động lực khác (ví dụ nhóm chat, tin tức, tâm linh,…). Khi thị trường được dẫn dắt bởi nhóm Trí thức, giá cả sẽ bám theo các cách định giá của nhóm trí thức. Khi thị trường bị dẫn dắt bới nhóm phi trí thức, giá sẽ quá cao hoặc quá thấp khác xa so với các cách định giá hàn lâm. Lúc này, nhóm Trí thức cũng cảm thấy hoang mang và FOMO theo nhóm phi trí thức. Sau đó, nhóm phi trí thức không cảm thấy “dễ ăn” nửa. Nhóm phi trí thức rút dần, để lại sân chơi cho nhóm Trí thức, lúc này giá cả bám theo cách định giá truyền thống của nhóm Trí thức. Chu kỳ lại lặp đi lặp lại.