Phát triển bản thân và vấn đề con gà – quả trứng

Cuối tuần rồi, mình dành 1 ngày review lại từng năm từ lúc học lớp 1 đến lớp 12, học Đại Học, khởi nghiệp, làm công ty nước ngoài, quản lý, tự điều hành công ty. Mình nhận ra là có những thời điểm một số bạn mình xem là Idol để học hỏi, nhưng bẵng đi một thời gian, mình đã vượt qua. Và có một số bạn, xuất phát điểm trễ hơn, bẵng đi 1 thời gian thì lại vượt qua rất xa.

Có một số bạn, dù rất giỏi nhưng lại không thể duy trì sự giỏi này về sau. Một số khác thì ban đầu không quá giỏi, nhưng thuận buồm xuôi gió lại trở nên xuất chúng về sau.

Lý do là gì?

Theo mình, phát triển bản thân là câu chuyện con gà – quả trứng.

  • Quả trứng: Nội lực bên trong bản thân (tích luỹ qua rèn luyện, học hỏi)
  • Con gà: Môi trường gồm những người cùng lứa đủ giỏi (peers) và “thầy” để học. Môi trường cho ta động lực để biết mình đang còn thiếu gì, có gì hay ho hơn để ta học và học như thế nào
  • Chỉ có năng lực bản thân, mà không có môi trường thì sẽ dần dà không phát triển, dễ thấy hài lòng, không thấy gì khó hơn để benchmark mà bức phá, cảm thấy mình hiện tại là đủ tốt. Đôi khi cố gồng lên để tự rèn luyện, nhưng lạc lối và không thể gồng mãi.
  • Còn năng lực bản thân không đủ, thì không được accept vào môi trường đủ tốt, không đủ để gặp peers xuất chúng

Do đó, không thể phát triển bản thân từ 1 phía. Ban đầu, ban vào môi trường mới, làm việc cùng những người giỏi hơn và thử thách hơn. Khi đã rèn luyện đủ, đó là lúc bạn tìm những con người giỏi hơn và mục tiêu thách thức hơn để phát triển bản thân, cái giá phải trả là rủi ro thất bại và bạn phải nổ lực hơn rất nhiều vì trong môi trường mới vị thế của bạn thường là không nhiều. Việc duy trì sự an toàn trong môi trường mà bạn đã quen thuộc cũng là một sự lựa chọn.

Quarter-life Crisis

Khi bạn đi làm 5-7 năm, bạn không thấy mình phát triển nhiều như lúc mới ra trường. Đôi lúc gồng mình lên để thay đổi, nhưng đâu lại vào đấy. Do đâu?

Theo ý kiến cá nhân của mình, có thể do bạn vẫn đang ở vùng an toàn, nơi bạn có thể làm tốt, những thứ bạn đang làm đều dưới mức năng lực bạn có thể làm. Nơi bạn chưa gặp môi trường đòi hỏi bạn phải cố gắng học hỏi mạnh mẽ hơn. Bạn chưa gặp những người xứng tầm, những đồng đội hoặc đối thủ khiến bạn phải gồng mình lên chiến đấu và học hỏi quyết liệt.